Terug

Recensies

Lichtvoetig absurdisme

Als tiener was ik een groot liefhebber van de dichter C. Buddingh. Zijn werk was lichtvoetig, toegankelijk en tegelijkertijd triest, zwaarmoedig soms. Maar omdat ze de schrijver bij ons op school toch een beetje als een minor poet beschouwden, verloor ik hem uit het oog. Ter gelegenheid van Buddingh…

Kamers vol gedachten

Op 29 december 2001 overlijdt Charlotte Mutsaers’ jongere broer Barend. Hij is vroeg in de vijftig en leeft al vele jaren in volstrekte afzondering en eenzaamheid, met een groot aantal angsten en met een compulsieve verzamel- en masturbatiedrang. De ik-verteller in dit boek, slechts éénmaal genoemd …

Niet alleen in de stromende regen en op zeepkisten

In de essaybundel Vrouwen schrijven niet met hun tieten, geschreven door zesentwintig jonge, vrouwelijke auteurs en samengesteld door Wiegertje Postma, wijst Nikki Dekker (1989) mij (1985) op de samenstelling van haar uitzonderlijk vrouwelijk georiënteerde boekenkast. Via een zorgvuldig telsysteem k…

Woede over het Sovjetsysteem, maar liefde voor Rusland

Konstantin Paustovski (1892-1968) is groot geworden door zijn autobiografische, zesdelige Verhaal van een leven, dat in de jaren zeventig en tachtig in Nederland verscheen en vanaf dit najaar wordt herdrukt bij uitgeverij Van Oorschot. Bij diezelfde uitgeverij verschijnt nu Goudzand, een zeshonderd …

Tonen. Enthousiasmeren. Aansporen

Ellen Deckwitz (1982) verklaart in haar voorwoord dat Olijven moet je leren lezen ontstond ‘omdat [ze] steeds meer mensen tegenkwam die bang waren voor poëzie’. Dat lijken die mensen (leerlingen, dronken ooms) te zijn geweest, die haar voortdurend bestookten met de bekende vragen als: ‘waarom doen d…

Ze hield veel van Irundina

Op 29 september 2016, de vijfde sterfdag van Hella S. Haasse (1918-2011), brengt uitgeverij Querido de nooit eerder in boekvorm verschenen novelle Irundina uit. Het bevat het gedeeltelijke levensverhaal van een Portugees meisje, 'tweeëntwintig, maar zo klein en tenger als een meisje van twaalf,' dat…

De ongeloofwaardige verteller van zijn eigen verhaal

Dat Arnon Grunberg (1971) er niet vies van is om autobiografisch getinte personages en gebeurtenissen in zijn romans te verwerken, of op zijn minst uit het leven gegrepen elementen, zal weinigen onbekend zijn. Maar de bijzonder hoge mate waarin leven en literatuur voor de schrijver met elkaar verbon…

De veertiende eeuw: hoofsheid vervangen door wereldse betrokkenheid

Ridderverhalen zijn uit de mode geraakt, Van den vos Reinaerde is voltooid, Jacob van Maerlant is verleden tijd. Na zijn geweldige Stemmen op schrift (2006), dat het begin van de Nederlandse literatuur in beeld bracht, kwam Frits van Oostrom dit jaar met een geschiedenis van de weinig dankbare veert…

De data en de schrijverslevens die zich daar niets van aantrekken

‘1905. Zomaar een jaartal. Een toevallig moment in de eeuwigheid, vermomd als chronologische orde.’ Zo leidt gastredacteur Maarten Asscher Armada 68 in, dat gewijd is aan ‘cruciale data in de literatuurgeschiedenis’, en 5 oktober gepresenteerd wordt bij Spui25. Een sterke aanzet tot een verzameling …

Kloos - Perk - Verwey. Vriendschappen

Zonder dichter en criticus Willem Kloos (1859-1938), zou men tegenwoordig hoogstwaarschijnlijk nooit gehoord hebben van Jacques Perk en zijn gevierde Mathilde-cyclus, of van Albert Verwey. Er zou geen Nieuwe Gids hebben bestaan, weinigen zouden weet hebben gehad van het bestaan van Herman Gorters Me…

Verhaal of essay? De Gids werpt de vraag op

Het vierde nummer van de jaargang 2012 van De Gids, net zelf van vorm veranderd, is gewijd aan de discussie over vormvastheid in de Nederlandse literatuur. Vooral de romanvorm moet het ontgelden: aan de hand van James Wood (1965), publicist in The New Yorker, opent de redactie met een pleidooi voor …

Puccini in Bagdad

Vaak keert in de romans van Arnon Grunberg (1971) een soort personages terug, werkelijkheidsschuwe, ‘geschifte’ personages, die zich door onkunde en onaangepastheid te gronde richten. Ik kan die terugkeer wel waarderen, en De man zonder ziekte vormt gelukkig geen uitzondering, met Samarendra Ambani.…

Ingetogen, maar keihard

Als er één aspect is waarin Granta 119 met als thema Broken Britain in uitblinkt, is het de keuze en de samenstelling van het proza. Het nummer bevat moderne realistische, (post)koloniale en historische verhalen, die samen een heel ambigu beeld geven van een klassensamenleving die aan …

Een liefde die vriendschap heet

Eind zomer 1966 ziet Kit Buts, vijfde klas basisschool, een nieuw, zesdeklas meisje, Ara, geleund staan tegen ‘het muurtje’. Ara heeft een peerfiguur - reusachtige dijen en smalle schouders - en maakt een onaangepaste, domme, maar desondanks intrigerende indruk op de jongere Kit. Ze wil de zware zes…

Er is een katalysator nodig in liefde en oorlog

‘Het is met oorlog zoals met verliefdheden. Je kunt niet kiezen wanneer ze je overvallen,’ zegt NAVO-chief of staff Clark Rogers, als een Russische MiG 23 met onbekende bestemming het Westerse luchtruim binnendringt. Oorlogen, conflict, de spanning van tegenstelling: alle verhaallijnen in Tom Lanoye…

Een wilde greep uit de wereldliteratuur

Canadese ganzen kiezen één partner en blijven hun leven lang bij elkaar. Een jonge jager houdt van ganzen, maar schiet ze ook; verdoemt er met zijn schot een tot eenzaamheid tussen alle andere. ‘En dat deed je niets?’ vraagt een meisje. ‘Nee, zei hij. Daar kun je niet…

‘Poëzie wil terug naar de oude magie’

De Argentijn Jorge Luis Borges (1899-1986) bundelde zelf de gedichten die hij schreef tussen 1920 en 1930 en vervolgens, na een pauze van dertig jaar, tussen 1960 en 1986. Hij voorzag ze van commentaren, veelal achteraf, op hoge leeftijd. De – om Borges’ eigen woorden te gebruiken – ‘bloemlezing’ di…

Wie Rodenko is en wat de dichter zou moeten zijn

Het gaat mij wat ver om een criticus en schrijver als Paul Rodenko (1920-1976) ‘verguisd’ of ‘vergeten’ te noemen, maar veel van de auteurs waarover hij schrijft in zijn essaybundel De sprong van Münchhausen (1959) overschaduwen hem anno 2012 in roem en bekendh…

Elegante dames in een ordeloze bibliotheek

Onder de uitdagende titel Vrouwen die lezen zijn nog steeds gevaarlijk, publiceert Stefan Bollmann een weliswaar op de vrouw gerichte, maar verder tamelijk sekseneutrale en zeker niet antifeministische verzameling schilderijen en fotografieën. Met een keuze uit ongeveer vijf eeuwen van ‘d…

Onze laatste romanticus

Op maandag 31 oktober wordt de AKO Literatuurprijs uitgereikt. Alsof voorpublicaties van de titels op de toplijst nog niet genoeg zijn (Jeroen Brouwers, Bittere bloemen, Peter Buwalda, Bonita Avenue, Arnon Grunberg, Huid en haar, Marente de Moor, De Nederlandse maagd, Marja Pruis, Kus me, straf me,…

pro-mbooks1 : athenaeum